Το πρώτο μαγαζί των Ελλήνων παραγωγών γίνεται πραγματικότητα ΠΡΑΤΗΡΙΟ & ΕΚΘΕΤΗΡΙΟ ebloko.gr

Για περισσότερες πληροφορίες, στην ιστοσελίδα:http://www.ebloko.gr

προσβολές της τομάτας: περιγραφή και τρόποι αντιμετώπισης του Tuta absoluta(υπονομευτής των φύλλων της τομάτας)

Tuta absoluta
Ο υπονομευτής των φύλλων της τομάτας

Από πού ήρθε:

Το μικρό λεπιδόπτερο Tuta absoluta, είναι έντομο ιθαγενές της Λατινικής Αμερικής που πρόσφατα βρέθηκε στην χώρα μας, όπως και στις περισσότερες χώρες της Μεσογειακής λεκάνης.

Πού το βρίσκουμε;

Επισκοπήσεις που διενεργήθηκαν με εντολή του ΥΠΑΑΤ κατέδειξαν την καθολική εξάπλωση του εχθρού στην Ελληνική επικράτεια.

Τί ζημιές κάνει;

Το Tuta absoluta μπορεί να προσβάλλει την καλλιέργεια της τομάτας, της μελιτζάνας, της πατάτας και της πιπεριάς. Επίσης προσβάλλει αρκετά αυτοφυή (ζιζάνια), όπως τον στίφνο (Solanum nigrum), τον γιατράκο (Nicotiana glauca) και τον τάτουλα (Datura stramonium).

Το θηλυκό γεννά τα αυγά του στο μεσαίο ή στο κορυφαίο τμήμα του φυτού. Η μικρή κάμπια (προνύμφη 1ου σταδίου) όταν εκκολαφθεί ορύσσει στοές που στα αρχικά στάδια δύσκολα διακρίνονται. Το Tuta absoluta προσβάλλει τα φύλλα και σπάνια τους βλαστούς. Από καρπούς προσβάλλει μόνο της τομάτας. Ολοκληρώνει την ανάπτυξή του (νυμφώνεται) στο έδαφος, σπανιότερα στα φύλλα.

Είναι ένα ιδιαιτέρα επικίνδυνο έντομο. Σε έντονες προσβολές το σύνολο της φυλλικής επιφάνειας μπορεί να καταστραφεί μέσα σε λίγες μέρες προκαλώντας καθολική ξήρανση των φυτών και ολική απώλεια της παραγωγής. Επίσης, οι προσβεβλημένοι καρποί δεν είναι εμπορεύσιμοι και οι παραγωγοί πρέπει να τους απομακρύνουν και να τους καταστρέφουν επιμελώς.

Πώς είναι το Tuta absoluta;

Το ενήλικο είναι ένα καφέ-σταχτί πεταλουδάκι που δραστηριοποιείται την νύχτα. Την ημέρα κρύβεται και αν ενοχληθεί μπορεί να εντοπιστεί να πετά σε χαμηλό ύψος. Όμως πολύ δύσκολα ο παραγωγός μπορεί να αναγνωρίσει με σιγουριά το είδος από το ενήλικο.

Αντίθετα η προνύμφη (η κάμπια) εύκολα αναγνωρίζεται καθώς έχει στον προθώρακα (ακριβώς πίσω από το κεφάλι) μια σκουρόχρωμη γραμμή. τομάτας Εάν διαπιστωθούν στοές στην καλλιέργεια, πρέπει να ανοίξουμε προσεκτικά το φύλλο στο σημείο της προσβολής και να παρατηρήσουμε προσεκτικά την κάμπια. Το σκουρόχρωμο στίγμα είναι ορατό με γυμνό μάτι σε καλά ανεπτυγμένες προνύμφες (με μήκος περίπου 1 εκ.), διαφορετικά θα χρειαστεί ένας μικρός μεγεθυντικός φακός.

Πως μπορώ να διακρίνω το Tuta absoluta από άλλους εχθρούς που προκαλούν παρόμοια συμπτώματα;

Λιριόμυζα (σιδηρόδρομος): Στα αρχικά στάδια, όταν η στοά είναι πολύ μικρή, δύσκολα κάποιος μπορεί να διακρίνει κάποια διαφορά μεταξύ των δυο εχθρών. Με προσεκτική παρατήρηση, θα διαπιστωθεί ότι τα σφαιροειδή αποχωρήματα είναι διατεταγμένα στο κέντρο κατά μήκος τις στοάς για την λιριόμυζα, ενώ για το Tuta absoluta, τα αποχωρήματα τοποθετούνται στην άκρη της στοάς ή έξω από αυτήν. Σε πιο προχωρημένες προσβολές το Tuta absoluta δημιουργεί θαλάμους που εύκολα διακρίνονται από τις στοές της λιριόμυζας.

Η προνύμφη της
Φθοριμαίας. Διακρίνεται
εύκολα από το Tuta absoluta
από τον χρωματισμό στον προθώρακα

Τα αρχικά στάδια προσβολής από Tuta absoluta και από Λιριόμυζα μοιάζουν πολύ. Τα σφαιροειδή αποχωρήματα μπορούν να βοηθήσουν για μια γρήγορη ‘αναγνώριση’ του εχθρού στον αγρό Άλλοι υπονομευτές φύλλων: Προβολές που διαπιστώνονται σε φυτά που δεν είναι ξενιστές του Tuta absoluta (π.χ. σπανάκι) οφείλονται σε άλλα είδη υπονομευτών (π.χ. Pegomyia spp.) που δεν θα πρέπει να ανησυχούν τους παραγωγούς. Οι προνύμφες τους δεν φέρουν το χαρακτηριστικό μαύρο στίγμα στον προθώρακα. Φθοριμαία της πατάτας: Τα συμπτώματα που προκαλεί το Tuta absoluta στην τομάτα είναι τα ίδια με αυτά που προκαλεί το συγγενές ιθαγενές είδος Φθοριμαία (Phthorimaea operculella). Η διαφοροποίηση των δυο ειδών στο χωράφι μπορεί να γίνει με ασφάλεια από τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της κάμπιας. Το χρώμα στο κεφάλι και στον προθώρακα είναι ομοιόμορφα σκούρο – καφέ για την Φθοριμαία σε αντίθεση με την Tuta absoluta που φέρει χαρακτηριστικό μαύρο στίγμα στον προθώρακα.

Πως μπορώ να προστατέψω την καλλιέργεια μου;

Η προσβολή μπορεί να καθυστερήσει ή/και να μειωθεί ακολουθώντας τους παρακάτω κανόνες:

1. Με καλό κλείσιμο των ανοιγμάτων του θερμοκηπίου (παράθυρα και αερισμός οροφής) με ειδικό εντομοστεγές δίχτυ.
2. Με εγκατάσταση προθαλάμου με διπλές πόρτες στα θερμοκήπια.

Με καταστροφή των αυτοφυών ξενιστών (ζιζάνια), στον περιβάλλοντα χώρο.

Με χρήση υγειών σποροφύτων (φυτωριακό υλικό με φυτοϋγειονομικό διαβατήριο).

Με αποφυγή της φύτευσης δεύτερης ευπαθούς καλλιέργειας σε θερμοκήπιο που προϋπήρχε προσβεβλημένη καλλιέργεια.

Πως μπορώ να εντοπίσω έγκαιρα την προσβολή;

1. Με φερομονικές παγίδες:
   • Οι φερομόνες ελκύουν μόνο τα αρσενικά και δεν θα αυξήσουν την προσβολή.
   • Η παρουσία αρσενικών στις παγίδες μάς προειδοποιεί για πιθανή επικείμενη προσβολή και μπορεί να παρατηρηθεί πριν από οποιαδήποτε εμφάνιση συμπτωμάτων προσβολής στην καλλιέργεια.
   • Τα θηλυκά και τα αρσενικά έντομα που τελικά επισκέπτονται την καλλιέργεια προσελκύονται από πτητικές ελκυστικές ουσίες που παράγονται αποκλειστικά από τα φυτά της τομάτας (ονομάζονται καϊρομόνες). Επομένως, αν παρατηρηθεί αύξηση στα επίπεδα προσβολής δεν θα σχετίζεται με την χρήση φερομονικών παγίδων στην καλλιέργεια.
2. Με σωστά σχεδιασμένο πλάνο παρακολούθησης της καλλιέργειας για νέες προσβολές:
   • Ο παραγωγός πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζει την προσβολή σε πολύ αρχικά στάδια, κάτι που είναι σχετικά δύσκολο, όπως προαναφέρθηκε και απαιτεί εκπαίδευση και εμπειρία.
   • Για το σχέδιο παρακολούθησης και τη συχνότητα των ελέγχων για νέες προσβολές, να συμβουλευθεί τον τοπικό γεωπόνο ή τεχνολόγο γεωπονίας που παρακολουθεί την καλλιέργεια.
   • Καλά εξασκημένοι γεωπόνοι μπορούν να εκτιμήσουν, ακόμα και χωρίς την βοήθεια μεγεθυντικού φακού, τα επίπεδα ωοθεσίας (πόσα αυγά έχουν τοποθετήσει πάνω στο φύλλο), που δίνει μια εκτίμηση της κατάστασης πριν την έναρξη της προσβολής.

Πώς μπορώ να αποφύγω την προσβολή;

Στην περίπτωση που εισέλθουν ενήλικα Tuta absoluta στην καλλιέργεια θα πρέπει να γίνει προσπάθεια να μειωθεί η προσβολή, μειώνοντας δραστικά τον αριθμό των αυγών που θα εναποτεθούν στην καλλιέργεια.

1. Με μείωση του αριθμού των θηλυκών που ωοθετούν (που γεννούν αυγά).
   • Με εντομοκτόνα: με βάση την ακμαιοκτόνο δράση των εγκεκριμένων χημικών σκευασμάτων.
   • Με παγίδες φωτός: Εφαρμόζεται στην γεωργική πράξη, όμως μπορεί να προσελκύσει έντομα από το εξωτερικό περιβάλλον. Υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις για αυτήν την μέθοδο.
2. Με απωθητικά σκευάσματα. Δεν υπάρχουν ουσίες με επιστημονικά τεκμηριωμένη απωθητική δράση ή/και με έγκριση από το ΥΠΑΑΤ ως απωθητικά.
3. Με μείωση της ικανότητας ωοθεσίας.
   Επιτυγχάνεται με μαζική παγίδευση αρσενικών σε φερομονικές παγίδες νερού με επακόλουθο την αποφυγή γονιμοποίησης των θηλυκών. Εφαρμόζεται στην γεωργική πράξη χωρίς επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση και χωρίς έγκριση από το ΥΠΑΑΤ.

Πως μπορώ να μειώσω την προσβολή;

1. Με μηχανική καταστροφή (μόνο σε αρχικά στάδια προσβολής). Με απομάκρυνση και επιμελή καταστροφή προσβεβλημένων καρπών, φύλλων και βλαστών.
2. Με εγκεκριμένα χημικά σκευάσματα.
   
   Στον Πίνακα που ακολουθεί θα βρείτε τα σκευάσματα που έχουν πάρει προσωρινή έγκριση από το ΥΠΑΑΤ για την αντιμετώπιση του Tuta absoluta. Ιδιαίτερη προσοχή να δοθεί στο διάστημα μεταξύ επέμβασης και συγκομιδής, όπως και στην δοσολογία σύμφωνα με τις οδηγίες της ετικέτας.

   

   (*): Τα σκευάσματα έχουν προσωρινή έγκριση 120 ημερών από το ΥΠΑΑΤ (τελευταία ενημέρωση 26-08-10)
   (**): Έλλειψη στοιχείων.

   
   
   Για την αποφυγή ανάπτυξης ανθεκτικότητας να γίνεται εναλλαγή σκευασμάτων με διαφορετικό τρόπο δράσης και να τηρείται ο μέγιστος αριθμός εφαρμογών ανά καλλιεργητική περίοδο. Σκευάσματα που ανήκουν στην ιδία ομάδα δράσης (στην πρώτη στήλη του πίνακα αναφέρονται 6 διαφορετικές ομάδες) δεν θα πρέπει να εναλλάσσονται μεταξύ τους αφού επιδρούν με τον ίδιο τρόπο στον εχθρό.
   Προσοχή!! Η αλόγιστη εφαρμογή χημικών σκευασμάτων:
   • έχει αρνητική επίδραση στους βομβίνους (κοινώς: σβούροι, μέλισσες) που χρησιμοποιούνται για την επικονίαση των φυτών στην θερμοκηπιακή καλλιέργεια τομάτας,
   • επιταχύνει στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας από τον εχθρό μειώνοντας την δραστικότητα των εντομοκτόνων και
   • επιβαρύνει το προϊόν και το περιβάλλον.
3. Με φυσικούς εχθρούς.
   
   
   

   

   Macrolophus pygmaeus

   Από δημοσιευμένες μελέτες φαίνεται πως τα μη εξειδικευμένα αρπακτικά Nesidiocoris tenuis (Νεζιντιόκορις) και Macrolophus pygmaeus (Μακρόλοφους) δίδουν ικανοποιητική προστασία από το νέο εχθρό, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Καλά πειραματικά αποτελέσματα έχουν αναφερθεί και για τα παρασιτοειδή των αυγών, του γένους Τrichogramma (Tριχόγκραμμα), για σκευάσματα εντομοπαθογόνων νηματωδών του γένους Steinernema (Στεϊνερνέμα) και για σκευάσματα εντομοπαθογόνων μυκήτων (για τους οποίους ωστόσο απαιτείται έγκριση κυκλοφορίας).

   

   Nesidiocoris tenuis

   Προσοχή!! Tο Νεζιντιόκορις μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη ντομάτα σε υψηλούς πληθυσμούς και όταν απουσιάζουν θηράματα για να τραφεί.
   Οι φυσικοί εχθροί μπορούν να ελέγξουν το έντομο, κρατώντας την προσβολή σε χαμηλά επίπεδα, για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς επανειλημμένες επεμβάσεις με χημικά σκευάσματα. Εφόσον επεμβάσεις με εντομοκτόνα κριθούν απαραίτητες, να επιλεχθούν δραστικές ουσίες με την μικρότερη δυνατή επίδραση στους ωφέλιμους οργανισμούς, όπως αναφέρονται στον Πίνακα.

Ενέργειες που πρέπει να γίνουν σε προσβεβλημένες καλλιέργειες.

Ωoθεσία από το Tuta absoluta πάνω σε φύλλο τομάτας

1. Απομακρύνουμε και καταστρέφουμε με κάψιμο ή με θάψιμο τα υπολείμματα της προσβεβλημένης καλλιέργειας, ώστε να περιορίσουμε την εξάπλωση του εχθρού σε γειτονικές καλλιέργειες. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε μπορούμε να στοιβάξουμε τα υπολείμματα σε σωρούς και να τα καλύψουμε ερμητικά με πλαστικά θερμοκηπίου για 2 μήνες. Οι ελεύθερες άκρες του πλαστικού να παραχωθούν επιμελώς.
2. Απολυμαίνουμε το χώρο του θερμοκηπίου πριν την νέα φύτευση. Η εφαρμογή ηλιοαπολύμανσης του εδάφους για 4 έως 8 εβδομάδες (ανάλογα με την εποχή εφαρμογής της) μπορεί να συντελέσει στη μείωση των πληθυσμών του εντόμου στο έδαφος του θερμοκηπίου, πριν την έναρξη της νέας καλλιέργειας τομάτας.

Γενικές παρατηρήσεις

Προς το παρόν η αντιμετώπιση του Tuta absoluta είναι σχετικά δύσκολη. Μόνο ο συνδυασμός διαφορετικών μεθόδων, στα πλαίσια της ολοκληρωμένης διαχείρισης των εχθρών της καλλιέργειας, μπορεί να δώσει ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα με χαμηλό κόστος.

Φωτογραφικό υλικό με μυκητολογικές ασθένειες μηλιάς και αχλαδιάς

botryosphaeria obtusa, σήψεις
botrytis cinerea, μετασυλλεκτική σταχτιά ή τερφρά
gloeodes pomigena, καπνιά
glomerella cingulata, πικρή σήψη

gymnosporangium fuscum, σκωριάσεις
monilinia laxa, φαιές σήψεις ή μονίλιες
nectria galligena, εξέλκωση βραχιόνων
penicillium expansum, κυανή σήψη
pezicula alba, ξηρές καστανές σήψεις
pezicula malicorticis, ξηρέ καστανές σήψεις
podosphaera leucotricha, ωϊδιο
septoria pyricola, σεπτορίωση
venturia inaequalis, φουζικλάδιο

The sensorial features of table olives

The sensorial features of table olives is determined directly by our sensorial organs, and impinge on the aspect, color, shape and size of this fruit, but also on the smell, taste, oral sensations that are perceived by tasting it. These are important evaluations, because the tasting technique is clearly based on the training of the sensitivity of our taste.

Now, besides the outside aspect (shape, size, consistency and color), the flavor, that is to say the whole of the smell, taste, tactile and kinesthetic perceptions, can identify and classify the sensorial profile of each olive. Having a general idea of the sensations can contribute to define, with good detail, the quality of the product in the eyes of the consumer who will buy it.

The INTERNATIONAL OLIVE OIL COUNCIL ( IOC )method for tasting table olives

The olive samples to analyze are collected in tulip glasses, which are traditionally used in oil tasting. The olives tasting normally take place at ambient temperature, around 20-22°C (68-72 F). If olives are in the brine, it is necessary that the liquid covers all fruits in the glass. however, before tasting, it is needed to know the list of descriptors formulated by IOC.

GLOSSARY

It is an authentic vocabulary, which can allow a meticulous assessment of the taste of table olives. As regards the evaluation form, a non structured scale is used, which includes the main attributes that define the sensorial quality.

• Acid: the taste sensation that qualifies the basic flavor determined by watery solutions of acid substances, such as citric, lactic and tartaric acid. It is typical of fermented olives.
• Adhesion: it is referred to the adherence of the flesh to the pit, indicating the resistance of the flesh to being detached from the pit, which can represent a defect
• Bitter: sensation typical of water solutions of substances such as quinin, caffeine, and others
• Aroma: the whole of perceptions related to the smell, both via direct smelling and retronasal perception; it reflects the transformation process of the olives
• Aspect: the global vision of the drupe, which can assess the integrity of the fruit, with special attention to the external layer of skin, considering the homogeneity of the caliber, the uniformity, dimension, and size of the olive. Defects include superficial abrasions, deformations, lack of homogeneity, abnormal spots, skin hardening (unless in the case of olives in the brine), gas bubbles, insects punctures.
• Color: intensity, and uniformity are considered, with respect to the outside surface of the fruit, that is to say the variety of the fruit, its maturation and the preparation technology.
• Crunchiness: kinesthetic property related to the strength which is necessary to break into pieces the olive with the molar teeth.
• Sweetness: sensation typical of water solutions of substance that do not give any sensation of bitterness.
• Hardness: tactile-kinesthetic property correlated to the strength which is necessary to press the olive between thumb and index finger. It can be low, medium, high. It is also the sensation perceived by the teeth: soft, firm or hard.
• Skin hardness: defect related to the hardness to break the skin when pressing with the incisor teeth
• Abnormal fermentation: Smelling sensation, perceived either directly or by retro nasal sensation, typical of putrid and butyric fermentation and of zapateria, provoked by Clostridium bacteria. It reminds of the odor of organic substance that are undergoing decomposition, such as butter, rotten leather, etc.
• Fibrous: defect due to the sensation of wooden flesh perceived while chewing the fruit.
• Cheese: smelling sensation typical of cheese, due to an abnormal fermentation of proteins.
• Taste: taste sensation typical of the transformation that the olive underwent. The receptors that are responsible for identifying the taste are localized in the mouth, especially on the tongue, and are activated by the compounds in solution while chewing the olive. The taste can identify one of the four basic flavors: sweet, salty, bitter, acid.
• Metallic: defect due to an excessive content in iron, caused by the preparation process of the olive
• Sludge: defect that is due to the flavor typical of sedimentation mud’s
• Mould: defect typical of the bad smell of olives which are affected by moulds and yeasts, after a prolonged conservation in excessively humid conditions, prior to the preparation of the olive
• Pasteurized: smell defect of the olives which underwent an xcessive thermal treatment
• Hot: prickly and aggressive tactile sensation, perceived in the oral cavity.
• Receptor: structure specialized to receive a stimulus in an excitable sensorial organ and convert it into a nervous flux.
• Rancid: smell defect typical of olives in an advanced oxidation state
• Salty: sensation typical of water solutions of salts such as sodium chloride
• Soapy: sensation that reminds the soap
• Spiccagnolo: term that indicates the easiness for the flesh to be detached from the pit
• Wine-vinaigre-like: smell defect typical of olives that were affected by fermentation, with the production of acetic acid, ethyl acetate and ethanol.
• Zapatería: defect typical of an unpleasant smell and taste, similar to the leather, due to bacteria Clostridium e Propionibacterium.

TASTING KEY STEPS

Once the terminology has been acquired, here are the steps to follow during olive tasting:

1. The tasting temperature of the olives has to be in the range 20-22°C (68-72 F).
2. The olives are put in the tulip glass used for oil tasting, using wooden or metal toothpicks.
3. The number of olives to put in each glass depends on their caliber, from about 7 (small and medium size olives), to 2 or 3.
4. Assess the aspect of olives.
5. Assess the smell, taste and retrosmell properties of the fruit, by chewing.
6. Assess the structure and consistency of the olives, by chewing.
7. Fill the evaluation form, grading the intensity of the perceptions, on a scale from 0 to 10.