samedi 30 novembre 2013

Το κλάδεμα του αμπελιού


Το κλάδεμα του αμπελιού

Περιεχόμενα

Αμπέλι

Το αμπέλι , η κλίμα είναι αγγειόσπερμα φυτό ανήκει στην τάξη των Ραμνωδών και στην οικογένεια των αμπελοειδών . Το αμπέλι καλλιεργείται κυρίως για τον καρπό του , το σταφύλι , ενώ και τα φύλλα του χρησιμοποιούνται στη μαγειρική (σταφίδες ,γλυκό του κουταλιού ) η ακόμα και οινοπνευματωδών ποτών ( τσίπουρο ) και τελικά και οινόπνευμα από την αιθανόλη .

Ιστορία του αμπελιού

Συμφωνά με την ελληνική μυθολογία, ο Σταφυλος ήταν γιος του Διονύσου και της Αριαδνης. Σε άλλο μύθο ο Στάφυλος ήταν βοσκός του βασιλεία της Αιτωλίας Οινέα. Καθώς έβοσκε τις κατσίκες του, παρατήρησε ότι μια από αυτές τρώγοντας συνέχεια ένα συγκεκριμένο καρπό πάχαινε περισσότερο από τις άλλες. Μάζεψε τότε αρκετούς και τους πρόσφερε στον βασιλιά του. Εκείνος παρασκεύασε ένα χυμό τον οποίο ονόμασε "οίνο", στον δε καρπό έδωσε το όνομα του βοσκού του (σταφύλι).
Το αμπέλι και η οικογένεια του ήταν γνωστά από την παλαιολιθική εποχή . Σε ανασκαφές που έγιναν βρέθηκαν απολιθώματα οινοφόρου αμπέλου που χρονολογούνται από την η ωκαινη εποχή. Επειδή το αμπέλι δεν αντέχει το ψύχος, κατά την παγετώνων εγκλιματίστηκε στις παραμεσόγειες περιοχές και στις περιοχές της Κασπίας θάλασσα.
Τα αμπέλια ξεκίνησαν να καλλιεργούνται από την εποχή του χαλκού, καθώς κουκούτσια από σταφύλια βρέθηκαν σε κατοικίες της εποχής αυτής. Επίσης σε επιγραφές γίνονται αναφορές στην άμπελο, ενώ παραστάσεις σε τοίχους απεικονίζουν ανθρώπους να καλλιεργούν αμπέλια και να μαζεύουν σταφύλια. Οι εικόνες και οι γραφές αυτές χρονολογούνται στα 2.500 χρόνια π.Χ.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με κάποιους ερευνητές, η πρώτη καλλιέργεια αμπελιού έγινε στην Κρήτη, ενώ για κάποιους άλλους στη Θράκη και χρονολογούνται γύρω στο 1.000 π.Χ. Ο Όμηρος αναφέρεται στο αμπέλι και το κρασί με τις ονομασίες οίνη, Οινόη, οινιάδα και άλλα. Στη συνέχεια οι Έλληνες και οι Φοίνικες μετέφεραν αμπέλια στην Ιταλική χερσόνησο και η Σικελία έγινε κέντρο παραγωγής σταφυλιών.
Γύρω στο 600 π.Χ. Φοίνικες διέδωσαν την καλλιέργεια του αμπελιού στη Γαλλία και την περίοδο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας το αμπέλι φτάνει στη Βρετανία. Το 13ο αιώνα μ.Χ. οι Άραβες προωθούν την καλλιέργεια του αμπελιού στην Ισπανία και την Πορτογαλία και μέχρι το 17ο αιώνα το αμπέλι ήταν γνωστό σε όλη σχεδόν την Ευρώπη. Στην συνέχεια μεταφέρθηκαν Ευρωπαϊκά αμπέλια στην Αμερική αλλά καταστράφηκαν μετά από μεγάλη επιδημία φυλλοξήρας, ενός εντόμου του εδάφους που προσβάλλει τις ρίζες του φυτού με αποτέλεσμα αυτό να ξεραίνεται. Συνέπεια αυτού ήταν να καλλιεργηθούν άγριες ποικιλίες ντόπιων αμπελιών ανθεκτικών στο έντομο, οι οποίες στις αρχές του 18ου αιώνα έφτασαν να καλλιεργούνται στην Αγγλία και στη Γαλλία. Όμως τα αμπέλια αυτά προσβλήθηκαν από διάφορες άλλες ασθένειες που κατέστρεψαν το 70% των καλλιεργειών. Η λύση δόθηκε με τον εμβολιασμό άγριων αμερικάνικων αμπελιών και τη δημιουργία ανθεκτικών υβριδίων.

Το κλάδεμα το αμπελιού

Η εγκατάσταση νέου αμπελιού είναι μια διαδικασία η οποία δεν πρέπει να αφέθει στη τύχη , αλλά να μελετηθούν όλες οι παράμετροι , για να διαπιστώσουμε εξαρχής , αν οι συνθήκες είναι οι πιο κατάλληλες για το εγχείρημα μας.
Οι βασικές παράμετροι, που πρέπει να συνυπολογιστούν λοιπόν σε γενικές γραμμές, είναι οι ακόλουθες:
  • Τοποθεσία
  • Έδαφος
  • Διάταξη και προσανατολισμός
  • Προετοιμασία χωραφιού
  • «Απολύμανση» χωραφιού
  • Επιλογή ποικιλιακου υλικού

Φύτεμα ή μπόλιασμα

Κόβουμε τον κορμό του κλήματος πολύ χαμηλά,συνήθως λίγο πιο κάτω από την επιφάνεια της γης . Για τον σκοπό αυτό πρέπει να ανοίξουμε ένα μικρό λάκκο γύρω από την βάση του κορμού, αποκαλύπτοντας έτσι 10-15 εκ. της επιφάνειάς του που βρίσκεται μέσα στο χώμα.
Έχοντας έτοιμα τα δύο μπόλια, πάμε πάλι στον κορμό και τον κόβουμε με τομή κάθετα με το έδαφος και σε ύψος 15 εκατοστών από αυτό. Με ένα κοφτερό μπαλταδάκι θα κάνουμε την εγκάρσια τομή με βάθος 4-5 εκατοστά και τα την κρατήσουμε «ανοικτή» βυθίζοντας στο κέντρο του κορμού ένα κατάλληλο εργαλείο ή ένα κομμάτι κατάλληλα διαμορφωμένο σκληρό ξύλο.
Μετά θα βυθίσουμε γερά τα δύο μπόλια με τις σφήνες στις δύο άκρες της ανοικτής σκισμής, έτσι ώστε οι εξωτερικές πλευρές τους να εφάπτονται ακριβώς με την εξωτερική επιφάνεια του φλοιού του κομμένου κορμού.
Γεμίζουμε την σκισμή με ένα κομματι βρεμένο πανί ή βαμβάκι και δένουμε σφικτά τον κορμό από την κορυφή του έως και 3 εκατοστά κάτω από το τέλος της σκισμής. Αλοίφουμε καλά την τομή του κορμού έτσι ώστε ελάχιστο νερό να εισχωρήσει στο κόψιμο. Τώρα πρέπει να σκεπάσουμε με ελαφρύ αμμόχωμα όλο το τμήμα του εμβολιασμού έως την κορυφή του που θα βρίσκεται λίγο κάτω από την επιφάνεια της γης. Εάν έχουμε επιτυχή εμβολιασμό, οι νέοι βλαστοί θα αναπτυχθούν με ορμή έξω από το χώμα σε λίγες ημέρες.

Κλάδεμα αμπελιού

Ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος είναι οι μήνες που γίνεται το κλάδεμα τον αμπελιών. Το κλάδεμα των αμπελιών αποσκοπεί σε δύο πράγματα:
  • Την καρποφορία ( κλάδεμακαρποφορίας )
  • Τη διαμόρφωση ( κλάδεμαδιαμόρφωσης )
Στα ώριμα αμπέλια τα δύο κλαδέματα συνυπάρχουν. Στα νέα αμπέλια, υπερισχύει το κλάδεμα διαμόρφωσης. Είναι αποδεδειγμένο ότι ένα αμπέλι καρποφορεί όταν κλαδεύεται τακτικά (κάθε χρονιά). Γι' αυτό και το κλάδεμα του αμπελιού είναι μία από τις πιο σημαντικές εργασίες που θα πρέπει να κάνει ο καλλιεργητής.

Πως και που κλαδεύουμε το αμπέλι

Πριν αναφερθώ στο που κλαδεύουμε το αμπέλι, θα πρέπει να αναφερθούμε σε ορισμένους βασικούς όρους της μορφολογίας του αμπελιού.
Κορμός είναι το σκληρό ξυλώδες τμήμα του αμπελιού που βγαίνει έξω από τη γη. Πάνω στον κορμό αναπτύσσονται οι κληματίδες (τα μακριά και ευλύγιστα κλαδιά πάνω στα οποία αναπτύσσονται τα φύλλα και τα σταφύλια). Με το κλάδεμα διαμόρφωσης των νέων αμπελιών, διαμορφώνουμε την κατεύθυνση και σχήμα του κορμού. Πάνω στις κληματίδες, βρίσκονται τα μάτια, από τα οποία θα προκύψουν την Άνοιξη οι νέες κληματίδες. Η περιοχή γύρω από κάθε μάτι είναι διογκωμένη και ονομάζεται κόμπος. Την περίοδο που το αμπέλι βρίσκεται σε λήθαργο, μέσα στον κόμπο αποθηκεύονται θρεπτικά συστατικά. Τα μάτια στο αμπέλι εναλλάσσονται. Ένα εμφανίζεται δεξιά και το επόμενο αριστερά. Το επόμενο δεξιά κ.ο.κ. Το τμήμα της κληματίδας ανάμεσα στα μάτια ονομάζεται Μεσοκάμπιο διάστημα ή Μεσογονάτιοδιάστημα ή καλέμi. Αν κλαδέψουμε μία κληματίδα μέχρι το 3ο μάτι, δημιουργούμε ένα κεφάλι. Αν την κλαδέψουμε μεταξύ του 6ου και 10ου ματιού, δημιουργούμε μία αμολητή.
Γενικά, εκτός και αν υπάρχει λόγος διαμόρφωσης του σχήματος του αμπελιού, θα πρέπει να κλαδεύουμε τις κληματίδες μεταξύ του 1ου και 3ou ματιού.


Το αμπέλι δακρύζει όταν το κλαδεύουμε την κατάλληλη εποχή. Το δάκρυ είναι οι ακατέργαστοι χυμοί που χύνονται καθώς δε συναντούν κάποια υποδομή για να τους υποδεχτεί. Το φαινόμενο, αν και επιστημονικά ερμηνευμένο, δεν παύει να με συγκινεί.

Αργολογημα

Βγάζουμε τα φύλλα που δεν χρειάζονται

Βλαστοκομα

Κόβουμε τους βλαστούς του κλήματος για να δυναμώσει ο καρπός

Τρύγος

Ο τρύγος είναι η τελευταία φάση της δραστηριότητας της αμπελοκομίας και αφορά το μάζεμα των σταφυλιών. Ο καθορισμός του χρόνου του τρυγητού έχει μεγάλη σημασία για την ποιότητα των σταφυλιών. Σε γενικές γραμμές ο τρύγος γίνεται τους μήνες Αύγουστοv-Σεπτέμβριο. Τα σταφύλια που είναι έτοιμα για μάζεμα πρέπει να είναι ώριμα και ο βαθμός ωριμότητας βρίσκεται είτε εμπειρικά με το μάτι, ή με δοκιμή στη γεύση, είτε με χημικές μεθόδους όπως είναι η πυκνομέτρηση (γραδάρισμα), όταν έχουμε να κάνουμε με σταφύλια που προορίζονται για παραγωγή κρασιού.
Παραδοσιακά τα τρυγημένα σταφύλια συγκεντρώνονται σε ειδικά κοφίνια (τρυγοκόφινα) ή σε μεγάλα πλαστικά δοχεία χωρητικότητας 20 κιλών. Για την κοπή των τσαμπιών χρησιμοποιούνται ειδικοί σουγιάδες, ψαλίδια ή λεπίδες. Στην ελληνική ύπαιθρο ο τρύγος, μαζί με το πάτημα των σταφυλιών που τον ακολουθούσε, ήταν μια από τις σημαντικότερες αγροτικές εργασίες και γινόταν αφορμή για γιορτή, συνοδευόμενος από τα ανάλογα έθιμα.

Τα εργαλεία

Κλαδευτήρι

Εργαλείο για την κλάδευση του κλήματος

Λοσταρι

Είναι ένα τουμπιο κομμάτι σίδερο που χρησιμεύει το λίπασμα να πάει πιο κοντά στη ρίζα του κλήματος

Μπολιαστι

Ένα αιχμηρό αντικείμενο σαν μαχαίρι που χρησιμεύει στο να μπολιάσουμε το κλήμα δηλαδή από άγριο να γίνει ήμερο

Θειαφοτιρα

Ψεκάζουμε τα κλήματα με θειάφι

Ψεκαστήρα

Ψεκάζεις με φυτοφάρμακα το κλήμα

Κοσα

Κόβουμε τους βλαστούς για να δυναμώσει ο καρπός

σύνδεσμος: http://lyk-karlov.sam.sch.gr/projects/2011_12/b/project_vineyard/vine_dresser.pdf

Καλένγκ Μουανγκάλ
Γεωπόνος - ΓΠΑ

mercredi 20 novembre 2013

Tα πραγματικά οφέλη των βιολογικών προϊόντων

Tα πραγματικά οφέλη των βιολογικών προϊόντων


Οι ερευνητές του Πανεπιστήμιου του Στάνφορντ δημοσίευσαν στις 4 Σεπτεμβρίου 2012 μια συγκριτική μελέτη μεταξύ βιολογικών προϊόντων και εκείνων που προέρχονται από τη συμβατική γεωργία , η οποία μελέτη είχε δώσει αφορμή για μια ζωηρή συζήτηση στο αμερικανικό τύπο περί βιολογικών προϊόντων.

Η μελέτη

Οι ερευνητές επέλεξαν 237 μελέτες ( από αρκετές χιλιάδες ) για τα βιολογικά προϊόντα ( φρούτα , λαχανικά, δημητριακά , κρέατα , τα γαλακτοκομικά προϊόντα , τα πουλερικά και τα αυγά ) . από αυτές οι 17 ήταν μελέτες επιπτώσεων στους πληθυσμούς που κατανάλωναν μια βιολογική τροφή ή μια συμβατική. Οι 223 μελέτες ήταν μελέτες σύγκρισης των επίπεδων των θρεπτικών συστατικών ή των βακτηρίων, των μυκήτων ή των παράσιτων μόλυνσης στα βιολογικά προϊόντα και στα συμβατικά . Δεν μελετήθηκαν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία των καταναλωτών και η διάρκεια των μελετών σε εθελοντές κυμαινόταν από δύο ημέρες έως δύο έτη.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην έκδοση της 4ης Σεπτεμβρίου του 2012 , στο Annals of Internal Medicine.

Μετά την ανάλυση των δεδομένων , οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι διαφορές όσον αφορά τις διατροφικές επιπτώσεις μεταξύ βιολογικών και συμβατικών τροφίμων ήταν ελάχιστα σημαντικές . Δεν παρατηρήθηκαν συστηματικές διαφορές στην περιεκτικότητα σε βιταμίνες των βιολογικών προϊόντων. Παρατηρήθηκε μια μεμονωμένη θρεπτική ουσία, ο φώσφορος, που ήταν σημαντικά υψηλότερος στα βιολογικά προϊόντα ( ένα στοιχείο που έτσι κ’ αλλιώς όλοι το έχουμε σε αφωνία ) . Επίσης δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στην πρωτεΐνη ή στα λιπαρά, μεταξύ του βιολογικού και συμβατικού γάλακτος. Αν και ένας μικρός αριθμός μελετών δείχνουν ότι το βιολογικό γάλα μπορεί να περιέχει υψηλότερα επίπεδα των λιπαρών οξέων ωμέγα- 3 . Στα βιολογικά φρούτα και λαχανικά, παρατηρήθηκε μειωμένος κατά 30% ο κίνδυνος μόλυνσης τους με φυτοφάρμακα σε σχέση με τα συμβατικά προϊόντα, αλλά αυτό έδειξε επίσης ότι τα βιολογικά προϊόντα δεν ήταν απαραιτήτως χωρίς φυτοφάρμακα . Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα επίπεδα των φυτοφαρμάκων που βρίσκονται συνήθως στα συμβατικά τρόφιμα είναι εντός των ορίων ασφαλείας . Δύο μελέτες σε παιδιά που έτρωγαν βιολογικά τρόφιμα έδειξαν χαμηλότερα ποσοστά των υπολειμμάτων στα ούρα, αλλά οι κλινικές επιπτώσεις αυτών των ευρημάτων για την υγεία των παιδιών δεν είναι σαφείς .

Η διαμάχη

Η δημοσίευση αυτή είχε εξοργίσει τους παραγωγούς και τους καταναλωτές των βιολογικών προϊόντων, και ορισμένοι από αυτούς κατηγόρησαν φανερά τους συντάκτες της μελέτης για κομπίνα με τις μεγάλες εταιρείες της συμβατικής γεωργίας και των κατασκευαστών των φυτοφαρμάκων.

Τι να σκεφτώ διατροφικά;

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι συντάκτες της μελέτης είχαν δεσμούς με συγκεκριμένο λόμπι και όπως δήλωσαν οι ίδιοι, δεν είχαν καμία χρηματοδότηση . Η εργασία αυτή δείχνει ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να συγκρίνουμε τις δύο μεθόδους καλλιέργειας και εκτροφής , τουλάχιστον στο επίπεδο της θρεπτικής αξίας των προϊόντων . Μια μελέτη το 2010 από επιστήμονες του Πανεπιστήμιου της Ουάσιγκτον έδειξε ότι η βιολογική φράουλα είχε περισσότερη βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά από τη συμβατική φράουλα . Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2012 από επιστήμονες του Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, οι βιολογικές ντομάτες είχαν επίσης περισσότερες πολυφαινόλες από τις συμβατικά καλλιεργούμενες ντομάτες. Διατροφικά , φαίνεται ότι τα βιολογικά φρούτα και τα λαχανικά έχουν λίγο περισσότερη βιταμίνη C και πολυφαινόλες από τα συμβατικά προϊόντα , ενώ για τα υπόλοιπα στοιχεία ( πλην του φώσφορου ) η διαφορά είναι ελάχιστη. Ωστόσο , άλλες μεταβλητές, όπως ο τύπος του εδάφους , οι κλιματικές συνθήκες , η ωριμότητα , μπορούν να επηρεάζουν σημαντικά την θρεπτική αξία των προϊόντων από ότι ο τρόπος παραγωγής τους. Ένα μήλο καλλιεργούμενο με τη χρήση των φυτοφαρμάκων, σε βέλτιστη ωριμότητα του θα μπορούσε να περιέχει περισσότερες βιταμίνες από ένα λιγότερο ώριμο που καλλιεργήθηκε με βιολογικές μεθόδους. Για το βιολογικό γάλα , η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μπορεί να περιέχει περισσότερα ωμέγα - 3 λιπαρά οξέα ( καλό για την καρδιά ) , και λιγότερα ωμέγα- 6 ( προ-φλεγμονώδη ) από το συμβατικό γάλα . Organic Valley ,ένας αμερικανικός συνεταιρισμός βιοκαλλιεργητών , λέει ότι το γάλα τους περιέχει 79% περισσότερα ωμέγα - 3 από τα συμβατικό γάλα , καθώς και σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα των ωμέγα - 6.

από την άποψη της μόλυνσης

Τα βιολογικά προϊόντα έχουν λιγότερα υπολείμματα φυτοφαρμάκων από τα συμβατικά φρούτα και λαχανικά. Αυτή η μελέτη το επιβεβαίωσε αφού το 38 % των συμβατικών προϊόντων που μελετήθηκαν περιείχαν ανιχνεύσιμα επίπεδα καταλοίπων φυτοφαρμάκων , έναντι μόλις 7 % των βιολογικών προϊόντων .
Όμως η πλειοψηφία των συμβατικών προϊόντων είχαν χαμηλότερα επίπεδα των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων από προβλεπόμενα όρια . Το ερώτημα είναι , ως καταναλωτής σας αρκούν τα προβλεπόμενα αυτά όρια; Σ’ αυτό απαντάει ο Charles Benbrook , ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. Πιστεύει ότι τα οφέλη των βιολογικών τροφίμων από την άποψη της έκθεσης σε φυτοφάρμακα είναι πραγματικά για τις έγκυες γυναίκες , για μικρά παιδιά και για τους ηλικιωμένους με χρόνιες παθήσεις . Βασίζεται σε μελέτες που δείχνουν ότι οι γυναίκες που κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης κατανάλωναν τρόφιμα με υψηλότερα επίπεδα των φυτοφαρμάκων, γέννησαν παιδιά που είχαν αργότερα χαμηλότερο σκορ σε τεστ νοημοσύνης(IQ).

συμπέρασμα

Οι περισσότεροι άνθρωποι που επιλέγουν βιολογικά το κάνουν επειδή θέλουν να αποφύγουν τα φυτοφάρμακα , τα αντιβιοτικά και άλλες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στη συμβατική γεωργία , και υποστηρίζουν μια παραγωγική διαδικασία φιλική προς το περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο , αυτή η ανάλυση επιβεβαίωσε την επιλογή τους.


Καλένγκ Μουανγκάλ
Γεωπόνος - ΓΠΑ