Αλληλεπίδραση θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος

Μια υψηλή περιεκτικότητα ενός στοιχείου της στήλης (1), μπορεί να αναστέλλει την απορρόφηση των στοιχεία που επισημαίνονται σε μπλε

(1)	N	P	K	Ca	Mg	Fe	Cu	Zn	Mn	B
N Άζωτο
P Φώσφορος
K Κάλιο
Ca Ασβέστιο
Mg Μαγνήσιο
Fe Σίδηρος
Cu Χαλκός
Zn Ψευδάργυρος
Mn Μαγγάνιο
B Βόριο

 

 

Πολλές φορές, τα φυτά μπορούν να παρουσιάζουν μια τροπενία ενός στοιχείου, πριν ξοδευτείτε με αγορές λιπασμάτων, μια έξυπνη κίνηση είναι να κάνετε μια χημική ανάλυση του εδάφους. Όπως φαίνεται στον άνω πίνακα, η τροφοπενία μπορεί να οφείλεται στην αυξημένη συγκέντρωση ενός στοιχείου στο έδαφος. ΠΧ:  όταν σε ένα έδαφος το κάλιο είναι σε υψηλά επίπεδα, τα φυτά αδυνατούν να απορροφήσουν το άζωτο, τον φώσφορο, το ασβέστιο και  το μαγνήσιο , με αποτέλεσμα το φυτό να παρουσιάζει μια τροφοπενία του ενός , πολλών ή και όλων των αναφερομένων στοιχείων. Τι γίνεται εάν αγνοείται μια τέτοια πληροφορία; Το πρώτον σπαταλάτε τα λεφτά σας με την προσθήκη των λιπασμάτων , δεύτερον τα επιπλέον λιπάσματα θα μολύνουν το περιβάλλον αφού έτσι κ’ αλλιώς δεν θα απορροφηθούν από τα φυτά.

Καλένγκ Μουανγκάλ
Γεωπόνος - ΓΠΑ

Το πρώτο πρατήριο προϊόντων ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ άνοιξε

Οι πληροφορίες για τα προϊόντα που εκτίθενται ή διατίθενται ανανεώνονται καθημερινά στην ιστοσελίδα . Για τα προϊόντα του πρατηρίου μπορούν να γίνονται ηλεκτρονικές παραγγελίες μέσω της ιστοσελίδας. Οι ηλεκτρονικές παραγγελίες παραδίδονται την ίδια ή την επόμενη ημέρα (περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα www.ebloko.gr )

Clic στο http://ebloko.gr/ek8ethrio

H ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ ΤΩΝ ΕΔΑΦΩΝ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ TΗΣ

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗΣ

Αλάτωση ή αλάτωση και νατρίωση

Τους καλοκαιρινούς μήνες οι απαιτήσεις σε νερό είναι ιδιαίτερα υψηλές με αποτέλεσμα την υπεράντληση των υπόγειων υδροφόρων. Το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια την υφαλμύρινση των υδροφόρων στρωμάτων και την υποβάθμιση της ποιότητας του γλυκού νερού, με αποτέλεσμα να είναι ακατάλληλο σχεδόν για κάθε χρήση. Είναι λοιπόν φανερό, ότι η μελέτη του φαινομένου της υφαλμύρινσης των παράκτιων υδροφόρων αλλά και η αντιμετώπιση του είναι πολύ σημαντική για την Ελλάδα λόγω της μεγάλης ακτογραμμής και των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων στις παράκτιες περιοχές.

Η αλάτωση του εδάφους επηρεάζει κατ’ εκτίμηση 1 με 3 εκατομμύρια εκτάρια στην ΕΕ. Θεωρείται ως βασική αιτία ερημοποίησης και συνεπώς, σοβαρή μορφή υποβάθμισης του εδάφους. Με την αύξηση της θερμοκρασίας και τις ραγδαίες καιρικές μεταβολές ,των τελευταίων ετών, το πρόβλημα της αλάτωσης στην Ευρώπη έχει επιδεινωθεί.

Ο μηχανισμός της υφαλμύρινσης – σφήνα

Η διείσδυση του αλμυρού νερού στους παράκτιους υδροφορείς, αποτελεί την κύρια αιτία εμφάνισης του φαινομένου της υφαλμύρινσης. Στους παράκτιους υδροφορείς η υδραυλική κλίση του υπόγειου νερού έχει συνήθως κατεύθυνση προς τη θάλασσα. Λόγω της παρουσίας του αλμυρού νερού, στο τμήμα του υδροφορέα που βρίσκεται κάτω από το επίπεδο της θάλασσας σχηματίζεται μια ζώνη επαφής μεταξύ του ελαφρύτερου γλυκού νερού του υδροφορέα και του υποκείμενου βαρύτερου αλμυρού νερού. Ο όγκος του αλμυρού νερού κάτω από το γλυκό λόγω της χαρακτηριστικής του μορφής ονομάζεται σφήνα.

Το αλμυρό και το γλυκό νερό είναι αναμίξιμα με αποτέλεσμα η μεταξύ τους ζώνη επαφής να παίρνει τη μορφή μιας μεταβατικής ζώνης, λόγω του φαινομένου της διάχυσης. Το φαινόμενο της υφαλμύρινσης εμφανίζεται όταν η υδραυλική κλίση του παράκτιου υδροφορέα προς τη θάλασσα είναι μικρή και ακόμα περισσότερο όταν αλλάζει διεύθυνση εξαιτίας των έντονων αντλήσεων. Στην περίπτωση αυτή δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες για τη μετακίνηση της αλμυρής σφήνας προς το εσωτερικό του υδροφορέα με αποτέλεσμα την υφαλμύρινση του, την αύξηση δηλαδή της συγκέντρωσης των ιόντων χλωρίου, μαγνησίου και ασβεστίου στα υπόγεια νερά.

Αίτια

Οι παράγοντες οι οποίοι οδηγούν στην υπέρμετρη συσσώρευση αλάτων στο έδαφος μπορεί να είναι Περιβαλλοντικοί (φυσικοί) ή ανθρωπογενείς.

Περιβαλλοντικοί (φυσικοί)

παράγοντες οι οποίοι έχουν ως αποτέλεσμα την αλάτωση ή την νατρίωση:

• γεωλογικά γεγονότα, τα οποία μπορούν να αυξήσουν τη συσσώρευση αλάτων στα υπόγεια ύδατα και συνεπώς στα εδάφη
• φυσικοί παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να διοχετεύσουν υπόγεια ύδατα πλούσια σε περιεκτικότητα αλάτων στην επιφάνεια, κοντά στην επιφάνεια ή στους ορίζοντες πάνω από τον υδροφόρο ορίζοντα
• διήθηση υπόγειων υδάτων σε περιοχές που εκτείνονται κάτω από τη στάθμη της θάλασσας, δηλαδή, μικροϋφέσεις με μικρή ή καθόλου αποστράγγιση
• πλημμύρισμα με νερό από περιοχές με γεωλογικά υποστρώματα από όπου απελευθερώνονται μεγάλες ποσότητες αλάτων
• επίδραση ανέμων, η οποία στις παράκτιες ζώνες μπορεί να παρασύρει μέτριες ποσότητες αλάτων στην ξηρά.

Οι φυσικοί παράγοντες που επηρεάζουν την αλατότητα των εδαφών είναι το κλίμα, το μητρικό υλικό του εδάφους, η κάλυψη των εδαφικών εκτάσεων, ο τύπος βλάστησης και η τοπογραφία.

Παράγοντες που προκαλεί ο άνθρωπος (ανθρωπογενείς)

οι οποίοι μπορεί να οδηγήσουν σε αλάτωση ή νατρίωση:

• άρδευση με νερό πλούσιο σε περιεκτικότητα αλάτων
• άνοδος του υδροφόρου ορίζοντα λόγω ανθρώπινων δραστηριοτήτων (διήθηση από μη επενδυμένα κανάλια και δεξαμενές, ανομοιογενής διανομή αρδευτικών υδάτων, ελλιπείς αρδευτικές πρακτικές, ακατάλληλη αποστράγγιση)
• χρήση λιπασμάτων και άλλων εισροών, ειδικά στις περιοχές όπου η γη που υπόκειται σε εντατική γεωργία, έχει χαμηλή διαπερατότητα και περιορισμένες δυνατότητες έκπλυσης
• χρήση πλούσιων σε περιεκτικότητα αλάτων λυμάτων για άρδευση
• διάθεση πλούσιων σε περιεκτικότητα αλάτων λυμάτων στα εδάφη
• μόλυνση των εδαφών με ύδατα πλούσια σε περιεκτικότητα αλάτων και βιομηχανικά υποπροϊόντα.

Τόσο οι ακατάλληλες αρδευτικές πρακτικές (όπως η χρήση αρδευτικού νερού με υψηλή περιεκτικότητα σε άλατα) όσο και η ανεπαρκής αποστράγγιση μπορούν να προκαλέσουν αλάτωση.

Η αλάτωση και η νατρίωση συνδέονται συχνά με αρδευόμενες εκτάσεις όπου η χαμηλή βροχόπτωση, οι υψηλοί ρυθμοί εξατμισοδιαπνοής ή τα χαρακτηριστικά σύνθεσης του εδάφους εμποδίζουν την έκπλυση αλάτων από το έδαφος, τα οποία μεταγενέστερα συσσωρεύονται στα επιφανειακά στρώματα. Η άρδευση με νερό το οποίο έχει υψηλή περιεκτικότητα σε άλατα επιδεινώνει σημαντικά το πρόβλημα.

Όπως προαναφέρθηκε η αλάτωση μειώνει σημαντικά την ποιότητα του εδάφους και τη φυτοκάλυψη. Λόγω της καταστροφής της δομής του εδάφους, τα αλατούχα και νατριωμένα εδάφη διαβρώνονται ευκολότερα από το νερό και τον άνεμο. Το φαινόμενο αυτό συμβάλλει στην ερημοποίηση, το οποίο έχει αρχίσει να επηρεάζει σχεδόν ολόκληρη την παράκτια βόρεια Μεσόγειο.

Γιατί είναι σημαντική η καταπολέμηση της αλατότητας και της νατρίωσης;

Η συσσώρευση αλάτων (ιδίως αλάτων του νατρίου) αποτελεί μία από τις κύριες φυσιολογικές απειλές για τα οικοσυστήματα. Τα άλατα παρεμποδίζουν την ανάπτυξη των φυτών, περιορίζοντας την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών και μειώνοντας την ποιότητα του ύδατος που είναι διαθέσιμο για κάθε φυτό. Τα άλατα επηρεάζουν τον μεταβολισμό των οργανισμών του εδάφους, μειώνοντας σημαντικά τη γονιμότητα του εδάφους. Τα υψηλά επίπεδα αλατότητας στα εδάφη προκαλούν τη μάρανση των φυτών ως αποτέλεσμα τόσο της αύξησης της οσμωτικής πίεσης όσο και των τοξικών επιπτώσεων των αλάτων.

Η υπερβολική περιεκτικότητα σε νάτριο έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή της δομής του εδάφους, το οποίο, εξαιτίας της έλλειψης οξυγόνου, καθίσταται ανίκανο να διατηρήσει την ανάπτυξη των φυτών .

Η αλάτωση μειώνει την διαπερατότητα των βαθέων στρωμάτων του εδάφους, καθιστώντας αδύνατη τη χρήση της γης για καλλιέργεια.

Εναπόθεση αλάτων σε προφίλ εδάφους Ουγγαρία MollicSolonetz- WorldRe ference Base for Soil Resources 2006) (: ΠηγήGergelyTóth)

Καταστροφή της δομήςτουε δάφους λόγω περίσσειας νατρίου ΠηγήSoilAtlasofEurope)

Αλατότητα εδαφών

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗΣ

Αντιμετώπιση της αλατότητας.

1. Συχνότερες αρδεύσεις Αρδεύοντας συχνά διατηρούμε την εδαφική υγρασία σε υψηλά επίπεδα και έτσι μειώνεται η συγκέντρωση των αλάτων στο εδαφικό νερό. Αυτό σημαίνει μικρότερη οσμωτική πίεση και συνεπώς περισσότερο νερό για την καλλιέργεια . Η ηλεκτρική αγωγιμότητα μειώνεται αμέσως μετά την άρδευση και η σταδιακή αύξηση της στα μεσοδιαστήματα.
2. Εκλογή ανθεκτικής καλλιέργειας Η εκλογή της κατάλληλης καλλιέργειας που θα αντιμετωπίσει το υπαρκτό πρόβλημα της αλατότητας του εδάφους είναι ένα βασικό πλεονέκτημα για τον παραγωγό . Βέβαια η αντοχή των καλλιεργειών αλλάζει με την διαχείριση του νερού , το στάδιο ανάπτυξης του φυτού , το ριζόστρωμα τις ποικιλίες και το κλίμα. Σε πολλές καλλιέργειες το στάδιο του φυτρώματος είναι το πιο ευαίσθητο, για το λόγω αυτό η EC>4 mmhos/cm
3. Χρήση επιπλέον νερού για την ικανοποίηση απαιτήσεων έκπλυσης Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη καλής στράγγισης του εδάφους για την απομάκρυνση των αλάτων από την ριζική ζώνη προς τα βαθύτερα στρώματα. Είναι γνωστό ότι βροχόπτωση ύψους 200 χιλ. διηθούμενη σε ένα έδαφος με ελαφριά μηχανική σύσταση μετακινεί περίπου το 50 % των αλάτων σε βάθος 90 εκ, ενώ σε ένα συνεκτικό έδαφος το ίδιο ποσοστό αλάτων μετακινείτε σε βάθος 40 εκ.
4. Επιλογή μεθόδου άρδευσης
   • Καταιονισμός : εφαρμόζουμε ομοιόμορφα το νερό στο αγροτεμάχιο , αποφεύγοντας κορεσμούς ή ελλιπείς τροφοδοσίες. Βοηθάει στο φύτρωμα με συχνές εφαρμογές και μικρές ποσότητες. Υπάρχει αδυναμία εφαρμογής όταν πνέουν δυνατοί άνεμοι, αλλά και τις ζεστές ώρες του καλοκαιριού (11:00πμ-16:00μμ)
   • Άρδευση με σταγόνες : Με νερό κακής ποιότητας οι αποδόσεις είναι σαφώς καλύτερες από ότι με τις άλλες μεθόδους διότι διατηρούμε την εδαφική υγρασία συνεχώς σε υψηλά επίπεδα και συνεπώς η συγκέντρωση αλάτων είναι μικρότερη. Με την μέθοδο αυτή τα άλατα συγκεντρώνονται στα άκρα του βρεχόμενου βολβού . Επίσης η συγκέντρωση αλάτων κάτω από τον σταλάκτη είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να παρουσιαστεί μετά από μακροχρόνια χρήση . Αυτό καταπολεμείται μεταυτόχρωνη επικουρική χρήση του καταιονισμού , που κατά την άποψη μου είναι καλό να εφαρμόζεται είτε έχουμε , είτε δεν έχουμε πρόβλημα περίπου κάθε 20 μέρες +- 5 σε αρδευόμενες καλλιέργειες.
   • Επιφανειακή άρδευση : Η επιφανειακή άρδευση εφαρμόζει γενικά μεγάλες ποσότητες νερού με αποτέλεσμα την σπατάλη , λιμνάζοντα νερά, άνοδο υπόγειας στάθμης και τελικά μειωμένη παραγωγή. Μόνο εάν εξασφαλίσουμε καλές συνθήκες στράγγισης μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτήν την μέθοδο άρδευσης με σημαντική έκπλυση αλάτων από το έδαφος.
5. Ισοπέδωση : Είναι απαραίτητη για την στράγγιση αλλά και την ελαχιστοποίηση των ανωμαλιών όπου συγκεντρώνονται τα άλατα.
6. Διαφοροποίηση του εδαφικού προφίλ Το σπάσιμο του αδιαπέρατου υπεδάφιου (Hardpan) ορίζοντα βελτιώνει την αποστράγγιση αλλά και την καλύτερη ανάπτυξη των ριζών. Πρέπει να γίνεται με εδαφοσχίστη, με λίγη εδαφική υγρασία και όχι με βαθύ όργωμα διότι μπορεί να φέρει στην επιφάνεια άλατα τα οποία δεν έχουν εκπλυθεί και βρίσκονται στα βαθύτερα στρώματα .
7. Εγκατάσταση στραγγιστικού δικτύου ή αποχετευτικού και στραγγιστικού δικτύου.

-->

Αντιμετώπιση της αλκαλίωσης

1. Κυρίως με την χρήση βελτιωτικών εδάφους και νερού: Σκοπός είναι η μείωση του Να και η αύξηση του Caκαι Mgμε προσθήκη χημικών ενώσεων τόσο στο έδαφος όσο και στο νερό.
   

   ΒΕΛΤΙΩΤΙΚΑ ΕΔΑΦΟΥΣ	ΙΣΟΔΥΝΑΜΟΙ ΤΟΝΟΙ ΒΕΛΤΙΩΤΙΚΟΥ ΜΕ 1 ΤΟΝΟ ΓΥΨΟΥ 100% ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑΣ
   ΓΥΨΟΣ (CaSO4 2H2O)*	1.00
   ΘΕΙΟ (S)**	0.19
   ΘΕΙΙΚΟ ΟΞΥ ( H2SO4)*	0.61
   ΧΛΩΡΙΟΥΧΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ*(CaCl2 2H2O)	0.86
   ΝΙΤΡΙΚΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ* (Ca(NO3)22H2O	1,06

   
   *Κατάλληλο για χρήση σε έδαφος και νερό
   * Κατάλληλο για χρήση σε έδαφος.
2. Συχνότερες αρδεύσεις.
3. Επιφανειακή καλλιέργεια και διαφοροποίηση του εδαφικού προφίλ.
4. Αύξηση του χρόνου εφαρμογής του νερού.
5. Αλλαγή της διεύθυνσης ροής προς την μικρότερη κλίση.
6. Προσαρμογή της αρδευτικής δόσης για αποφυγή απορροής η συγκέντρωσης του πλεονάζοντος νερού
7. Προσθήκη οργανικής ουσίας ( φυτικής ή ζωικής προελεύσεως)

Καλένγκ Μουανγκάλ
Γεωπόνος - ΓΠΑ

Σημασία παραμέτρων χημικής ανάλυσης ενός μελιού και τα όρια τους

Μέλι

Η χημική ανάλυση του μελιού γίνεται στα παρακάτω παράμετρα σημασία των οποίων θα ασχοληθούμε σήμερα.

Υγρασία

Η υγρασία μελιού είναι το ποιοτικό κριτήριο που καθορίζει την ικανότητα του μελιού να παραμείνει σταθερό και την αντοχή του στην ζύμωση, όσο υψηλότερη είναι η υγρασία, τόσο υψηλότερη η πιθανότητα το μέλι να ζυμώνεται κατά την αποθήκευση. Όσο πολύ χαμηλή υγρασία τόσο δύσκολος ο χειρισμός του(κρυσταλλοποίηση). Το όριο είναι 17% ή μέχρι 22% για βιομηχανικό μέλι

Αγωγιμότητα

1. Αυτή η μέτρηση εξαρτάται από την τέφρα ή ξηρή ουσία και τα οξέα που περιέχει το μέλι: όσο υψηλότερα τα έχει, τόσο υψηλότερη η προκύπτουσα αγωγιμότητα.
2. Η αγωγιμότητα είναι ένα καλό κριτήριο βοτανικής προέλευσης του μελιού. Ένα χαμηλότερο όριο έχει παρατηρηθεί για το μέλι από άνθος. Οι εξαιρέσεις πρέπει να γίνουν για μερικά

Ξηρή ουσία

1. Η περιεκτικότητα σε τέφρα είναι ένα ποιοτικό κριτήριο για την προέλευση μελιού, τα μέλια ανθών έχουν μια χαμηλότερη περιεκτικότητα σε τέφρα.
2. Είναι τα μέταλλα(κυρίως του Κ) και τα αδιάλυτα στο νερό συστατικά.
3. Η περιεκτικότητα σε τέφρα είναι ένα ποιοτικό κριτήριο για την προέλευση μελιού, τα μέλια ανθών έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε τέφρα από εκείνα από τα μελιτώματα.

_PH

1. Tο _PH του μελιού είναι όξινο, γεγονός που επίσης δεν επιτρέπει στους μικροοργανισμούς να αναπτυχθούν στο μέλι.Τα οξέα του μελιού καθορίζουν το _PH αυτού, το οποίο είναι όξινο και κυμαίνεται από 3,3 έως 5,9.
2. Κύριο οξύ του μελιού είναι το γλυκονικό, το οποίο σχηματίζεται από την επίδραση του ενζύμου οξειδάση στη γλυκόζη. Κατά την αντίδραση αυτή δημιουργείται υπεροξείδιο του υδρογόνου (Η₂Ο₂, οξυζενέ) ,στο οποίο οφείλεται μεγάλο μέρος της αντιβακτηριακής δράσης που έχει το μέλι.

HMF(hydroxymethylfurfural) υδροξυμεθυλοφουρφουράλη

1. Προϊόν διάσπασης της φρουκτόζης κατά την θέρμανση και την παλαίωση,Τα ίδια αποτελέσματα φέρνει στο μέλι και η μακροχρόνια αποθήκευση σε θερμοκρασία δωματίου έτσι χρησιμοποιείται ως δείκτης θέρμανσης και παλαίωσης
2. Είναι μια ένδειξη της γήρανσης του μελιού. Αυτή η ουσία είναι σχεδόν ανύπαρκτο στο φυσικό μέλι. Η παραγωγή της επιταχύνεται έντονα κατά τη διάρκεια της θέρμανσης του μελιού. Η παραγωγή της είναι εξαρτώμενη στην οξύτητα του μελιού: όσο μεγαλύτερη οξύτητα του μελιού τόσο η παραγωγή HMF είναι γρήγορη. Πέρα από 40 mg/kg, το μέλι δεν μπορεί πια να διατεθεί στην αγορά παρά μόνο ως βιομηχανικό μέλι. Ένα μέλι δεν θα πρέπει ποτέ να υπερβεί τα 10 mg/kg HMF.

Proline(προλίνη)

Είναι ένα αμινοξύ, αφθονότερο του μελιού, το οποίο χρησιμοποιείται επίσης σαν δείκτης ποιότητας, η περιεκτικότητα της χρησιμοποιείται ως κριτήριο ωριμότητας μελιού και σε μερικές περιπτώσεις ως κριτήριο νόθευσης με ζάχαρη.

diastase(Διαστάση)

Ένζυμο που υδρολύει το άμυλο, χρησιμοποιείται για εντοπισμό νοθείας του μελιού η μεταροπή από τη μέλισσα των νέκταρ και των μελιτωμάτων σε μέλι γίνεται χάρη κάποιων ενζύμων: αμυλάσεις ή διαστάσεις. ενζυματική παρουσία στο μέλι εξαρτάται από την προέλευσης του μελιού και της μεταχείρισης που έχει υποβληθεί. Η ζέστη καταστρέφει τα ένζυμα. Εκτός από κάποια φυσικά φτωχά μέλια στα ένζυμα, η ενζυματική δραστηριότητα πρέπει να είναι τουλάχιστον των 8 .

Καλένγκ Μουανγκάλ
Γεωπόνος - ΓΠΑ